Jedynka

Wolsztyńska jedynka, czyli Szkoła Podstawowa nr 1, mieści się w budynku przy ulicy Poniatowskiego 1. Gmach ten, wybudowano w 1907 roku w typowym dla pruskiej architektury oświatowej - stylu. Cebulasty hełm zwieńcza wieżyczkę zegarową (obecnie zegar niesprawny), opartą na wysokim czterospadowym dachu (wyremontowanym w 2011 roku). Pierwotnie przed szkołą znajdował się ogród dekoracyjny z fontanną (obecnie nieczynną). W budynku od zarania mieściło się Progimnazjum Realne, od 1925 r., Neoklasyczne Gimnazjum ośmioklasowe, a od 1 września 1934 r., siedmioklasowa Szkoła Podstawowa z jednym oddziałem niemieckim (przy jedenastu polskich). Od 1937 roku, działalność rozpoczęła Szkoła Męska a od okupacji Średnia Szkoła Niemiecka, by pod koniec wojny miejsce swoje znalazł tutaj szpital wojskowy. Naukę rozpoczęto od 10 marca 1945. Na lata 1951-1956 szkołę przemianowano na Szkołę Towarzystwa Przyjaciół Dzieci a na lata 1977 do 1984 Zbiorczą Szkołę Gminną.

Budynek przeszedł dwukrotnie zniszczenia. Pierwsze po pierwszo-lipcowym huraganie w 1938 kiedy wiatr zerwał dach i wybił kilkadziesiąt szyb. Drugie, która pamiętam jak oglądałem ze swojego podwórka, miało miejsce po podpaleniu kotary przez dzieci przebywające na koloni w dniu 16 czerwca 1975.  Spalił się wówczas dach, wieżyczka i aula. W rozpoczętym po pożarze roku szkolnym uczęszczałem na zajęcia do budynku obecnego Starostwa, do niedawna Biblioteki Pedagogicznej, przy ulicy 5 Stycznia. 

Gdzie jezior toń błękitna
rodzinny jest nasz gród,
tam nasza szkoła stoi
najlepsza z wszystkich szkół.

Wciąż chcemy być chlubą szkoły
jej dobre imię głosić
jedynkę na błękicie
będziemy z dumą nosić.
Przyjaciół mamy wielu
to przecież dużo znaczy
z jedynką na błękicie
nie może być inaczej.

Z daleka już wieżyczka
- znajomy ten jej kształt
i dźwięczny dzwonek słychać
na lekcję wzywa nas.

słowa Janina Wilczyńska